چشمه باران(farsan )

بازتاب جلوه‌ی گل‌ها و گیاهان در قصاید خاقانی

چکیده

افضل‌الدین بدیل، خاقانی شروانی (595-520 هـ.)، بی‌تردید یکی از قلّه‌های رفیع شعر فارسی است. استفاده از دانسته‌های خود، در زمینه‌های گوناگون علمی، در اشعار خود و در پهنه‌ی شعر فارسی از او شاعری دیر آشنا ساخته است. اصطلاحات نجومی، کلامی، فلسفی، طبی، دینی، فقهی و بسیاری دیگر در شعر خاقانی به وفور یافت می‌شود. او با تمام اصطلاحات گوناگون علمی، تصاویر بدیع و جالب توجه ساخته است. صرف‌نظر از علوم گوناگون تصاویر گل‌ها و گیاهان در اشعار خاقانی فراوانی به دید می‌آید. به همین منظور عنوان مقاله را «بازتاب جلوه‌ی گل‌ها و گیاهان در قصاید خاقانی همراه با عکس و تصویر» نهادیم.

این مقاله از سه فصلِ: کلیات، بازتاب جلوه‌ی گل‌ها و گیاهان و نتیجه‌گیری تشکیل شده است. در فصل دوم مقاله که فصل اصلی پژوهش است به تفصیل به یکایک گل‌ها و گیاهان و نیز تصاویر گوناگون خاقانی از آنها پرداخته شده است.

گفتی کرونا و از خودم یادم رفت

تصویر بهار و سبزه هم یادم رفت

کاری که برای مردنم لازم نیست

چون طرز نفس کشیدنم یادم رفت

علیرضا همتی فارسانی

فروردین ۹۹

معنای شکست طالع بختت بود

هر چند که رنج و غصه پیوستت بود

آهسته قدم قدم تو را می‌شکنم

با آنکه اجل رفیق و همدستت بود

علیرضا همتی فارسانی

فروردین ۹۹

با نگاه سرد یا آتش به جانم می‌زنی

یا خطابم می‌کنی زخم زبانم می‌زنی

روی لب جایی برای واژه‌ی لبخند نیست

جای یک لبخند مشتی بر دهانم می‌زنی

کاش بگذاری که حرفم را بگویم لااقل

ساکتم کردی چرا حرف از زبانم می‌زنی؟

هیچ نذری عهده دار سرنوشتم نیست چون

نحسی تقدیر را بر جسم و جانم می‌زنی

من به این احوال دارم کم کم عادت میکنم

صورت خشکیده را پیوسته شبنم می‌زنی

خواستم دیگر فراموشت کنم دیدم که تو

نغمه‌ی ترک و بیات اصفهانم می‌زنی

تازگی دارم به رفتار شما شک می‌کنم

با نگاه سرد هم آتش به جانم می‌زنی

علیرضا همتی فارسانی

98